Temat dzisiejszego tekstu podsunęło mi Google, zamieszczając wczoraj (23 lutego) tzw. doodle upamiętniające 150. rocznicę urodzin Kazimierza Funka. Ponieważ przyjąłem zasadę, że unikam tekstów biograficznych, pozwólcie, że skupię się nie na sławnym chemiku, ale na jego kluczowym osiągnięciu – odkryciu i opisaniu pierwszej witaminy. Kazimierz Funk w swojej pracy naukowej interesował się substancjami odżywczymi i […]
„Zobacz, co jest w te szublade. Es ist Zimmt — to jest cynamon. Do czego potrzebuje się cynamon? Do zupe, do legumine potrzebuje się cynamon. Co to jest cynamon? Jest taki kora z jedne drzewo. Gdzie mieszka taki drzewo cynamon? W Indii mieszka taki drzewo. Patrz na globus — tu leży Indii.” Bolesław Prus, „Lalka” Drzewo cynamon, o […]
Tytuł tekstu nawiązuje oczywiście do zabawnej komedii sprzed równo 40 lat z Eddie’m Murphym i Danem Aykroydem w rolach głównych, ale dziś nie o grze na giełdzie (tak istotnej dla fabuły filmu) chciałbym opowiedzieć. To po prostu było moje pierwsze skojarzenie, gdy pomyślałem, by napisać o reakcjach substytucji. Gdybyśmy mieli poszukać polskiego odpowiednika pochodzącego z […]
Takie okrągłe rocznice, jak ta dzisiejsza, nie przypadają za często, więc tym bardziej należy o nich pamiętać. 550 lat temu, 19 lutego 1473 roku urodził się nie kto inny, tylko Mikołaj Kopernik. Nie trzeba go myślę nikomu przedstawiać, ponieważ chyba każdy o nim słyszał, a być może widział któryś z jego pomników, widział znaczki lub […]
Złoto rozpala ludzką wyobraźnię od tysiącleci. Dziś być może trudno nam sobie nawet trudno wyobrazić jak bardzo elektryzowało ono ludzkość nie tylko w Starożytności i Średniowieczu, ale i czasach Nowożytnych aż po wiek XX. Obecnie mamy wiele różnych symboli bogactwa i władzy, choćby szeleszczące banknoty, akcje i ich notowania na giełdzie, nowoczesne samochody i prywatne […]
Piękno czeskiej Pragi jest darem i przekleństwem. Turyści przynoszą jej bogactwo, ale i wszelkie niedogodności związane z zatłoczeniem, wysokimi cenami i kolejnymi kwartałami zajmowanymi przez domy przeznaczone tylko na krótkoterminowy wynajem. Choć masowa turystyka to „wynalazek” minionego stulecia, to i wcześniej w swojej historii Praga miewała swoiste najazdy gości, choć w przypadku tych, których mam […]
Gdyby ktoś mnie poprosił o podanie przykładowej reakcji chemii organicznej, to najpewniej bym powiedział „reakcja Cannizzaro”. Nie wiem, czy z powodu jej dźwięcznej nazwy, czy dlatego, że dziesiątki, jeśli nie setki razy, przeprowadzałem ją ja albo studenci na prowadzonych przeze mnie laboratoriach. Reakcja ta, odkryta w połowie XIX w. przez włoskiego chemika Stanislao Cannizzaro, jest […]
Nawiązując do ostatniego wpisu przejdźmy dziś do innych „wód”, jednak takich, które absolutnie nie nadają się do spożycia. Należy do nich na przykład słynna woda królewska (z łac. aqua regia), niezwykle niebezpieczna. Jest nią bowiem mieszanina stężonych kwasów, solnego i azotowego, w stosunku objętościowym 3 do 1. To roztwór niezwykle żrący, zdolny do roztworzenia metali […]
Wybitnych chemików i chemiczek w historii nie brakowało, ale tylko nieliczni uwiecznili swoje nazwiska w nazwach aparatury laboratoryjnej. Tydzień temu pisałem o prostych naczyniach czy też sprzętach laboratoryjnych, a dzisiaj chciałbym temat kontynuować. Od czasów badań do mojej pracy doktorskiej regularnie korzystam z aparatu Soxhleta, który służy do ekstrakcji (głównie ciał stałych) za pomocą gorących […]
Któż z nas nie chciałby przejść do historii i pozostać w dobrej pamięci przyszłych potomnych? No dobrze, może nie każdy, ale w świecie nauki upamiętnienie nazwiska swojego lub swoich poprzedników jest dość częste. Jakiś czas temu pisałem o solach, których potoczne nazwy zawierają w sobie nazwiska mniej lub bardziej znanych chemików. Dziś z kolei krótko […]
