Mam nadzieję, że Henryk Sienkiewicz nie wyjrzy gdzieś tam z zaświatów i nie upomni się o prawa autorskie do tego tytułu. Niemniej to było pierwsze skojarzenie, jakie przyszło mi na myśl kiedy zdecydowałem się pisać o bohaterce dzisiejszego tekstu. Być może pamiętacie z tej właśnie książki, albo z innych lektur i filmów, których akcja dzieje […]
Uczciwie trzeba przyznać, że do budowy cudownego gmachu chemii Francuzi dołożyli niejedną cegiełkę. W złotym okresie rozwoju klasycznej chemii, jakim był z pewnością wiek XIX, miejsca na chemicznym podium należałyby się z pewnością Niemcom, Anglikom i właśnie Francuzom. Chyba najbardziej znanym francuskim chemikiem był, żyjący wprawdzie pod koniec XVIII wieku Antoine Lavoisier. To on pierwszy […]
Lato Proszę Państwa! Już od niemal tygodnia mamy astronomiczne lato, a w pogodzie to już od początku czerwca zaczęło grzać na całego. Słowem jest ciepło. Ale czy zaznając słonecznych kąpieli zastanawialiście się już czym właściwie to ciepło jest? Pytania o rzeczy (zdawałoby się) najprostsze bywają najtrudniejsze. Doświadczył tego każdy, kto próbował odpowiadać na niekończące się […]
Wodór to jeden z najbardziej rozpoznawalnych pierwiastków. Przez rozpoznawalność mam na myśli fakt, że statystyczny Ziemianin (w tym Polak) poproszony o wymienienie kilku nazw pierwiastków z pewnością wymieni wśród nich także wodór (skądinąd, ciekawe czy w Familiadzie było kiedyś takie pytanie). Wodór rzeczywiście wart jest zapamiętania, bowiem kategorii, w których jest „naj” jest sporo: to […]
W naszych chemicznych opowiastkach kilkakrotnie już pojawiło się pojęcie „izotopy”. Choć pewnie dla większości z Was temat nie jest całkiem obcy, poświęćmy mu dziś kilka chwil. Atom każdego pierwiastka składa się z jądra atomowego i krążących wokół niego elektronów. Z kolei jądro atomowe zbudowane jest z protonów i neutronów. Właściwości chemiczne pierwiastka, a więc jego […]
Obalanie mitów stało się ostatnimi czasy bardzo modne. Dotyczy ono każdej dziedziny wiedzy, od historii poprzez ekonomię po nauki przyrodnicze. Uwielbiają je szacowni naukowcy z tytułami jak i popularyzatorzy nauki. Nie ukrywam, że i mnie kusi ono od czasu do czasu, choć dla mnie istotniejsze jest pokazywanie, że wiele związków chemicznych nie musi być postrzeganych […]
Kontynuujmy naszą opowieść o katalizatorach. Nim przejdziemy do ich konkretnych przykładów, trzeba dopowiedzieć jeszcze trochę o ich rodzajach. A więc katalizatory mogą być homogeniczne lub heterogeniczne. Te pierwsze to takie, które występują w tej samej fazie skupienia jak reagujące ze sobą substancje. Na przykład już niewielki dodatek kwasu katalizuje (a więc przyspiesza) hydrolizę tłuszczy do […]
Powiedzieć, że wszystkim się spieszy to powiedzieć rzecz oczywistą. W kolejce w sklepie, w samochodzie, w pracy, w szkole, wszędzie czujemy nieustanną presję czasu, którego wciąż nam brakuje. Nie trzeba więc wielkiej przenikliwości, żeby stwierdzić, że chemikom też się spieszy. Cały problem w tym, że prawa przyrody są nieubłagane. Złożone relacje i oddziaływania między atomami […]
Dawno dawno temu filozof Hieraklit z Efezu miał powiedzieć słynne słowa „panta rhei”, czyli „wszystko płynie” i tym lapidarnym zwrotem zwrócić uwagę na przemijalność i zmienność wszystkiego w przyrodzie. Dziś może niekoniecznie o filozofii, ale o tym co może płynąć, choć pozornie wydaje się cieczą nie być, a także o różnych innych płynach, które lubią […]
„Serve and protect”. Bywalcy w Stanach Zjednoczonych, a także widzowie amerykańskich filmów (do których zalicza się autor) być może widzieli na radiowozach tamtejszej policji to motto, które właśnie można przetłumaczyć „Służyć i chronić”. Nie będziemy dzisiaj oczywiście pisać o policji, ale jakoś tak mi się to hasło skojarzyło, kiedy zabierałem się za pisanie o powłokach […]
